DEMANS VE ALZHEIMER
Demans (Bunama) kişinin sahip olduğu kişisel ve sosyal kabiliyetleri yapamayacak hale getiren , Hafıza, fikir- mantık yürütme, yer ve zaman durumunu belirleyememe, anlamada zorluk, konuşma güçlüğü, basit işleri yapmada aksaklılar gibi günlük yaşamını sürdürmesini zorlaştıran sinsi bir hastalıktır.
Demans (bunama) genel hastalık grubu adıdır, literatüre geçmiş yaklaşık 30 çeşit demans rahatsızlığı olduğu söylenmekte. Ancak istatistiklere göre en sık görüleni ise Alzheimer hastalığıdır.
Demans olmayıp depresyon, troid bezinin az çalışması, vitamin eksikliği gibi rahatsızlıklar kişi sanki bunamışcasına unutkan olabilir. Bu tür rahatsızlık geçirenlerin çevresindeki insanlar büyük bir yanılgıya düşebilir, bu rahatsızlıları yaşayan kişinin yakınları; işte benim yakınım Alzheimer oldu bunadı gibi tespitlerde bulunabilir. Kesinlikle bu durum yanlıştır. Birde başından beri hiçbir şeyi öğrenemeyen, okul başarısı çok düşük, zeka problemleri olan bir insan yaşlanınca aynı durumdaysa bunu demansla karıştırmamak gerekiyor.
Örneğin; işi gücü olan, yemeğini yapan, çöpünü çıkaran, çocuğuna bakan, etrafıyla ilgilenen bir hanım ileride yaşlanınca yemek yapamaz, hiçbir şeyi aklında tutamaz, yani sahip olduğu kişisel ve sosyal kabiliyetlerini, kaybederse demans o zaman söz konusu olabilir.
Demans hastalığında yaş en önemli risklerden biridir. Özellikle 65 yaşın üzerindeki kimselerde unutkanlık varsa çok dikkatli olunması gerekir.
Demansın en sık görüleni Alzheimer hastalığı genellikle 65 yaşından sonra daha görünür hale gelir. Fakat dikkat etmemiz gereken bir nokta; hastalık sebebiyle beyindeki yapısal bozukluklar 40’lı yaşlarda başlar, sinsi şekilde devam eder, 65 yaşından sonra daha belirgin hale gelir. Bir buzdağı gibi düşünmek lazım, işin altı 40 yaşında başlıyor, suyun üzerine çıkan dağı biz ancak 65 yaşın üzerinde görebiliyoruz. Bu hastalıkta mevcut tedavilerin etkili olmamasının nedeni de bu. Artık yıkım o kadar ortaya çıkmıştır ki, gerek hasta gerekse hasta yakını için zor bir süreç başlar.
Bu hastalıkla ilgili bir nebze başa çıkmak için; erken teşhis çok önemli, o nedenle bu düşmanı çok iyi tanımamız gerekiyor.
Ailesinde Alzheimer öyküsü olan insanlar bu hastalık riskini taşırlar. Örneğin sadece annenizde alzheimer varsa topluma göre riskiniz 4 ile 8 kat yüksek, ama hem annenizde hem babanızda alzheimer varsa topluma göre riskiniz 16 kat daha yüksek olabiliyor. Ama Alzheimer çoklu sebepli bir hastalık olduğu için, genetik faktörlere baktığımızda, ortaya çıkan Alzheimer hastalığının yüzde 5’i aile yüklü oluyor , yani genetik testiniz pozitif çıksa bile Alzheimer olmayabilirsiniz. Yaşama şekliniz, başınıza gelen olaylar, zihninizi kullanma biçiminiz, eğitiminiz bu hastalık için çok önemli faktörlerdir.
O nedenle bu hastalığı tanımak, tedbirleri almak, çok önemlidir. Öncü belirtiler ve risk faktörlerini bilip, tedbir alıp buna yönelik bir yaşam tarzına geçerseniz riski az da olsa azaltabilirsiniz.
Alzheimer hastalığının diğer adı beyin diyabetidir. O nedenle yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterolün risk faktörü olduğu kanıtlanmış durumdadır. Bu hastalıkların tedavi edilmesi ve kontrol altında tutulması çok önemlidir. Bu hastalıklara göre yeni bir yaşam tarzını benimsemeniz şart.
Alzheimer Hastalığının Erken Evre belirtileri:
Tuhaf davranışlar : Bir Azheimer hastasından ben unutkan oldum, beni doktora götürün denmesi beklenemez. Bunu hastanın çevresindeki kişiler fark edebilir, örneğin eskiden daha iyi temizlik yapıyordu, şimdi ihmal ediyor. Garip, işe yaramayan şeyleri biriktiriyor, Eskiden herkesin hatırını sorardı, şimdi ilgi göstermiyor, gibi hasta yakınlarının fark edebileceği türden tuhaf davranışlar sergilemeye başlayabilirler. Bununla beraber kişilik değişmesi de bu davranışlara eşlik eder.
Konuşma bozukluğu: Hastalığın erken evresinde aynı sözleri sık sık tekrarlama çok sık görülür, özellikle kelime bulmada zorlanma, ifade akışında bozulma, kelime sayısı kullanmada azalma gibi belirtilerdir. Hastalığın ilerlemesiyle kelime çıkışı tamamen ortadan kalkabiliyor.
Kafa karışıklığı : Organizyon yapma, karar verme, hesap yapma, muhakeme, iç görü gibi bir takım insanı insan yapan işlevlerde yavaşlama ve azalma görülür.
Kişisel Temizlik ve Yeme içme Alışkanlıklarında değişim : Tuvalet ve banyo gibi olması gereken birtakım temizlik alışkanlıklarının akması. Bununla beraber yeme içmede öğünü unutma, yemek yemeyi redetme gibi şeyler söz konusu olabilir. Alzheimer hastalarının hayatını kolaylaştırmak için yapılmış özel aletler, bağcıksız ayakkabılar, temizlik için özel ekipmanlar var. Hasta yakını iseniz bunları edinmenizde fayda olacaktır
Sağlıklıyken ufak yürüyüşler, tarih-gün, zaman akışını takip etmek, özellikle OMEGA-3 içeren besinleri tüketmek, Akdeniz diyeti dediğimiz, katı yağlardan zayıf, sıvı yağlardan daha zengin, içinde antioksidanları barındıran sebze ve yeşillik ağırlıklı, beslenme tarzı Alzheimer açısından koruyucu olduğu kanıtlanmış durumdadır. Kırmızı etten uzak durun.
Sağlıklı Günler Dilerim.
Demans (bunama) genel hastalık grubu adıdır, literatüre geçmiş yaklaşık 30 çeşit demans rahatsızlığı olduğu söylenmekte. Ancak istatistiklere göre en sık görüleni ise Alzheimer hastalığıdır.
Demans olmayıp depresyon, troid bezinin az çalışması, vitamin eksikliği gibi rahatsızlıklar kişi sanki bunamışcasına unutkan olabilir. Bu tür rahatsızlık geçirenlerin çevresindeki insanlar büyük bir yanılgıya düşebilir, bu rahatsızlıları yaşayan kişinin yakınları; işte benim yakınım Alzheimer oldu bunadı gibi tespitlerde bulunabilir. Kesinlikle bu durum yanlıştır. Birde başından beri hiçbir şeyi öğrenemeyen, okul başarısı çok düşük, zeka problemleri olan bir insan yaşlanınca aynı durumdaysa bunu demansla karıştırmamak gerekiyor.
Örneğin; işi gücü olan, yemeğini yapan, çöpünü çıkaran, çocuğuna bakan, etrafıyla ilgilenen bir hanım ileride yaşlanınca yemek yapamaz, hiçbir şeyi aklında tutamaz, yani sahip olduğu kişisel ve sosyal kabiliyetlerini, kaybederse demans o zaman söz konusu olabilir.
Demans hastalığında yaş en önemli risklerden biridir. Özellikle 65 yaşın üzerindeki kimselerde unutkanlık varsa çok dikkatli olunması gerekir.
Demansın en sık görüleni Alzheimer hastalığı genellikle 65 yaşından sonra daha görünür hale gelir. Fakat dikkat etmemiz gereken bir nokta; hastalık sebebiyle beyindeki yapısal bozukluklar 40’lı yaşlarda başlar, sinsi şekilde devam eder, 65 yaşından sonra daha belirgin hale gelir. Bir buzdağı gibi düşünmek lazım, işin altı 40 yaşında başlıyor, suyun üzerine çıkan dağı biz ancak 65 yaşın üzerinde görebiliyoruz. Bu hastalıkta mevcut tedavilerin etkili olmamasının nedeni de bu. Artık yıkım o kadar ortaya çıkmıştır ki, gerek hasta gerekse hasta yakını için zor bir süreç başlar.
Bu hastalıkla ilgili bir nebze başa çıkmak için; erken teşhis çok önemli, o nedenle bu düşmanı çok iyi tanımamız gerekiyor.
Ailesinde Alzheimer öyküsü olan insanlar bu hastalık riskini taşırlar. Örneğin sadece annenizde alzheimer varsa topluma göre riskiniz 4 ile 8 kat yüksek, ama hem annenizde hem babanızda alzheimer varsa topluma göre riskiniz 16 kat daha yüksek olabiliyor. Ama Alzheimer çoklu sebepli bir hastalık olduğu için, genetik faktörlere baktığımızda, ortaya çıkan Alzheimer hastalığının yüzde 5’i aile yüklü oluyor , yani genetik testiniz pozitif çıksa bile Alzheimer olmayabilirsiniz. Yaşama şekliniz, başınıza gelen olaylar, zihninizi kullanma biçiminiz, eğitiminiz bu hastalık için çok önemli faktörlerdir.
O nedenle bu hastalığı tanımak, tedbirleri almak, çok önemlidir. Öncü belirtiler ve risk faktörlerini bilip, tedbir alıp buna yönelik bir yaşam tarzına geçerseniz riski az da olsa azaltabilirsiniz.
Alzheimer hastalığının diğer adı beyin diyabetidir. O nedenle yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterolün risk faktörü olduğu kanıtlanmış durumdadır. Bu hastalıkların tedavi edilmesi ve kontrol altında tutulması çok önemlidir. Bu hastalıklara göre yeni bir yaşam tarzını benimsemeniz şart.
Alzheimer Hastalığının Erken Evre belirtileri:
Tuhaf davranışlar : Bir Azheimer hastasından ben unutkan oldum, beni doktora götürün denmesi beklenemez. Bunu hastanın çevresindeki kişiler fark edebilir, örneğin eskiden daha iyi temizlik yapıyordu, şimdi ihmal ediyor. Garip, işe yaramayan şeyleri biriktiriyor, Eskiden herkesin hatırını sorardı, şimdi ilgi göstermiyor, gibi hasta yakınlarının fark edebileceği türden tuhaf davranışlar sergilemeye başlayabilirler. Bununla beraber kişilik değişmesi de bu davranışlara eşlik eder.
Konuşma bozukluğu: Hastalığın erken evresinde aynı sözleri sık sık tekrarlama çok sık görülür, özellikle kelime bulmada zorlanma, ifade akışında bozulma, kelime sayısı kullanmada azalma gibi belirtilerdir. Hastalığın ilerlemesiyle kelime çıkışı tamamen ortadan kalkabiliyor.
Kafa karışıklığı : Organizyon yapma, karar verme, hesap yapma, muhakeme, iç görü gibi bir takım insanı insan yapan işlevlerde yavaşlama ve azalma görülür.
Kişisel Temizlik ve Yeme içme Alışkanlıklarında değişim : Tuvalet ve banyo gibi olması gereken birtakım temizlik alışkanlıklarının akması. Bununla beraber yeme içmede öğünü unutma, yemek yemeyi redetme gibi şeyler söz konusu olabilir. Alzheimer hastalarının hayatını kolaylaştırmak için yapılmış özel aletler, bağcıksız ayakkabılar, temizlik için özel ekipmanlar var. Hasta yakını iseniz bunları edinmenizde fayda olacaktır
Sağlıklıyken ufak yürüyüşler, tarih-gün, zaman akışını takip etmek, özellikle OMEGA-3 içeren besinleri tüketmek, Akdeniz diyeti dediğimiz, katı yağlardan zayıf, sıvı yağlardan daha zengin, içinde antioksidanları barındıran sebze ve yeşillik ağırlıklı, beslenme tarzı Alzheimer açısından koruyucu olduğu kanıtlanmış durumdadır. Kırmızı etten uzak durun.
Sağlıklı Günler Dilerim.